Prokletije 2024

W dniach 12.07-04.08.2024 r. odbyła się kolejna, osiemnasta już, wyprawa Wielkopolskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego organizowana wraz ze Speleoklubem Świętokrzyskim w Góry Przeklęte w Czarnogórze. W wyprawie udział wzięły 32 osoby z 5 klubów.

Działaliśmy głównie w Systemie Jaskini Złotej, Systemie Lodu-T5 oraz w Jaskini Nadzwyczajnej (jedna z jaskiń Systemu Entuzjastycznej). Dodatkowo kontynuowaliśmy badania naukowe i eksplorowaliśmy powierzchniowo.

System Jaskini Złotej (Złota, Frizider, Cedevita)

• Kontynuowaliśmy wspinaczkę w kominie Śrubokręt w Skalnym Mieście (60 m wysokości i nadal się kontynuuje).
• Działając z biwaku zjechaliśmy kolejne ~50 m w Studni Mamy, cały czas nie osiągając dna.
• Powtórzyliśmy pomiary części Morskiego Meandra i częściowo zjechaliśmy Studnię Jurasa.
• Kontynuowaliśmy eksplorację meandra w okolicach Łazienki (“Maniander”).
• Wyeksplorowaliśmy meander za Salą Pochyłą, który finalnie połączył się ze znanym wcześniej “Dolnym Gołębnikiem”.
• W Systemie Złotej zmierzyliśmy w tym roku 456 m nowych ciągów. Podsumowując System Jaskini Złotej ma 10 znanych otworów, 8658 m długości i 609 m głębokości. Jest to obecnie największy system jaskiniowy w Prokletije.

System Jaskini Lodu-T5 (Jaskinia Lodu, T5, Adamica)

• W jaskini Lodu w partiach za Kielecką Robotą zjechaliśmy Studnię Bogdana Budowniczego. Połączyła się ona ze znanymi wcześniej ciągami.
• W południowym przodku dotarliśmy do Studni Trzech Świnek, rozdzielającej się na 3 studzienki. Jedna z nich kontynuuje się nadal, będzie więc to nasz cel działania na następnej wyprawie.
• W odkrytej w zeszłym roku jaskini Adamica znaleźliśmy połączenie z jaskinią Lodu (w okolicy Kowadła) oraz drugie połączenie z T5.
• Dzięki wyeksplorowaniu nowych partii (Firanki Zuzanki) udało nam się znaleźć górne piętro Systemu Lodu-T5, co finalnie pozwoliło na odkrycie nowego otworu jaskini Adamicy. Nowy otwór znacznie skrócił czas dojścia na przodek.
• W Systemie Jaskini Lodu-T5 zmierzyliśmy 526 m nowych partii. System ma obecnie 4 otwory, 3641 m długości oraz 356 m głębokości.

System Jaskini Entuzjastycznej (Jaskinia Entuzjastyczna, Nadzwyczajna, Smocza Jama, 03 062)

• W Jaskini Nadzwyczajnej wspinaliśmy się w 2 kominach. Jeden z nich nadal się kontynuuje, ale jest już blisko powierzchni.
• Po zjechaniu znalezionej rok temu studzienki pokonaliśmy zacisk i zjechaliśmy kolejną studzienką, natrafiając tym razem na niemożliwe do pokonania przewężenie.
• Pomierzyliśmy znane połączenie Jaskini Nadzwyczajnej z Jaskinią Entuzjastyczną.
• Sprawdziliśmy ponownie korytarz w stronę T5. Po przetrawersowaniu studzienki, pokonaniu przełazu w zawalisku, dotarliśmy do skrzyżowania korytarzy. Ciąg w stronę T5 kończy się zamulonym po strop korytarzem. Ciągi prostopadłe – kontynuują się w górę kominami (ponad 35 m) – do zbadania w przyszłym roku.
• W Jaskini Nadzwyczajnej zmierzyliśmy w tym roku 257 m ciągów, z czego 193 m to nowe korytarze. System Jaskini Entuzjastycznej aktualnie ma 3832 m długości, 269 m głębokości i 6 znanych otworów.

 Eksploracja powierzchniowa i pozostałe jaskinie:

• Skartowaliśmy jaskinię Flaszka (105 m długości, 48 głębokości, 3 otwory).
• Dzięki kilku wyjściom powierzchniowym w poszukiwaniu otworu, który mógłby połączyć się od góry ze Śrubokrętem, udało się zmierzyć nowy obiekt – Prawy Udar (203 m długości, 107 m głębokości). Temat będzie kontynuowany w przyszłym roku.
• Niedaleko jaskini Prawy Udar zlokalizowaliśmy relatywnie obszerny i  bardzo perspektywiczny obiekt nazwany jaskinią Finiszer (39 m długości, 23 m głębokości). Temat będzie kontynuowany na następnej wyprawie. 
• Znaleźliśmy i skartowaliśmy jaskinię Zwała (31 m długości, 28 m głębokości), jaskinię Japa (48 m długości, 29 m głębokości), Jaskinię Niebezpieczną (43 m długości, 13 m głębokości).
• Jaskinia Górnicza  (715 m głębokości, 2654 m długości) – dokartowaliśmy znany już wcześniej komin (na ~ -300m), zamykając tym samym pętlę pomiarową oraz wywspinaliśmy nowy, kończący się zwężającym się meandrem kominek.
• Skartowaliśmy połączenie Jaskini Kryształowej i Koziego Hockeya, które powstało poprzez wytopienie się większości lodu pokrywającego spąg jaskini Kozi Hockey (system ma 508 m długości, 32 m głębokości, 7 otworów).
• W masywie Kolaty odkryty rok temu otwór – Jaskinia Wysoka (Objawiona), po kilku sesjach pomiarowych połączył się z jaskinią Mała Wielka Burza (system ma 967 m długości, 154 m głębokości i 3 otwory).

Działalność naukowa.

• W jaskini Lodowy Gigant  prowadziliśmy badania palinologiczne – w tym celu pobraliśmy próbki lodu oraz zainstalowaliśmy całoroczny sprzęt pomiarowy. Kontynuowaliśmy również pomiar wpływu klimatu na stan pokrywy lodowej w jaskini – projekt realizowany jest już 4 rok z rzędu,.

Podsumowując, w czasie wyprawy zmierzyliśmy 2403 m ciągów, w tym 1828 m nowych korytarzy w 14 jaskiniach, z czego 6 to nowe obiekty.

Chcielibyśmy podziękować Polskiemu Związkowi Alpinizmu za wsparcie finansowe.

W wyprawie udział wzięli:

Michał Amborski, Jan Barabach, Małgorzata Borowiecka, Julia Brejwo, Anna Deka-Najgebauer, Cezary Działak, Łukasz Gołębiowski, Bogdan Guzik, Kalina Guzik, Dominika Jankowiak, Iwona Juszczyk-Pinczak, Katarzyna Kaczmarczyk, Filip Kaszak, Ditta Kicińska, Adam Łada (kierownik), Adam Makowiecki, Robert Matuszczak, Krzysztof Najdek, Zuzanna Palińska, Witold Pinczak, Norbert Skowroński, Grzegorz Sokół, Martyna Sokół, Anna Stasiewicz, Anna Szwajkosz, Zbigniew Tabaczyński, Jakub Wyrzykowski (wszyscy z Wielkopolskiego Klubu Taternictwa Jaskiniowego), Marta Katafiasz (Sopocki Klub Taternictwa Jaskiniowego), Krzysztof Maciąg, Paweł Niziołek (obaj ze Speleoklubu Świętokrzyskiego), Karol Borejszo (Speleoklub Bobry Żagań), Karolina Tabaczyńska (Speleoklub Tatrzański).

–––

Marta Katafiasz, Adam Łada