20 lat temu — podczas wejścia na Lhotse — zginął Jerzy Kukuczka, jeden
z największych i najwybitniejszych himalaistów na świecie.
Jerzy Kukuczka zginął na wysokości 8300 metrów 24 października 1989,
podczas wejścia na Lhotse nową drogą przez słynną, niezdobytą wówczas
południową ścianę. 10 lat wcześniej, Lhotse był pierwszym
ośmiotysięcznikiem, zdobytym przez Jerzego Kukuczkę, od którego
zaczęły się Jego himalajskie sukcesy. Szczyt atakował wspólnie
z Ryszardem Pawłowskim. Kukuczka wspinał się jako pierwszy i tuż
przed granią szczytową odpadł. Lina nie wytrzymując obciążenia pękła,
a wspinacz spadł w dwukilometrową przepaść. Po odnalezieniu ciała
pochowano Go
w lodowej szczelinie, nieopodal miejsca upadku. Tablica pamiątkowa
została umieszczona w Chukhung nieopodal południowej ściany Lhotse,
a także na Symbolicznym Cmentarzu Ofiar Tatr pod Osterwą. Tablica
pamiątkowa pod Lhotse została ufundowana przez Fundację Wspierania
Alpinizmu Polskiego, która na swojego Patrona wybrała Jerzego Kukuczkę,
czyniąc utrwalanie pamięci o Jego osiągnięciach jednym z głównych celów
statutowych.
Był pierwszym Polakiem, a na świecie drugim człowiekiem, który wszedł
na wszystkie ośmiotysięczniki. Pierwszym zdobywcą był Reinhold Messner,
któremu zajęło to 16 lat, Jerzy Kukuczka Koronę zdobył w zaledwie 8 lat.
Działalność wspinaczkową rozpoczął w 1965 roku, kiedy został członkiem
Harcerskiego Klubu Taternickiego im. gen. Mariusza Zaruskiego
w Katowicach. Do Koła Katowickiego Klubu Wysokogórskiego wstąpił
w roku 1966. W 1975 roku po ukończeniu zaocznego studium Trenerów
Alpinizmu na AWF w Krakowie uzyskał stopień trenera alpinizmu II klasy.
Spośród 14 ośmiotysięczników zdobytych w latach 1979–1987, na jedenaście
wszedł
nowymi drogami, siedmiokrotnie w stylu alpejskim, na cztery po raz
pierwszy
zimą, na jeden szczyt samotnie — do chwili obecnej żaden zdobywca
Korony nie może pochwalić się takim sukcesem. W ciągu niespełna półtora
roku (21 stycznia 1985–18 lipca 1986) zdobył pięć
ośmiotysięczników, z czego aż trzy zimą, na dwóch natomiast
(w tym na K2) wytyczył nowe, niezwykle trudne drogi.
W 1988 na grzyskach Olimpijskich w Calgary Jerzy Kukuczka,
wraz z Reinholdem Messnerem, nagrodzony został srebrnym medalem
olimpijskim. Reinhold Messner odmówił przyjęcia medalu, uzasadniając
swój gest tym, że uważa alpinizm za twórczość, a nie za rywalizację.
Kukuczka przyjął medal, ponieważ w wyczynowym wspinaniu widział sportowe
wartości, co niejednokrotnie podkreślał. „W alpinizmie,
jak w szachach — mówił — jest miejsce na swego rodzaju
twórczość i sportową rywalizację. Gdyby jej zabrakło, być może nigdy
bym się nie wspinał.”
Inne odznaczenia Jerzego Kukuczki to: Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia
Polski (pośmiertnie: 09. 11. 1989), Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi,
Złoty (jedenastokrotnie) oraz Srebrny i Brązowy (dwukrotnie) Medal
„Za wybitne osiągnięcia sportowe”. Minister Spraw Zagranicznych
wyróżnił Go nagrodą „Za rozsławianie imienia Polski w świecie”.
Pośmiertnie Jerzy Kukuczka został mianowany Honorowym Członkiem Polskiego
Związku Alpinizmu.
Korona Himalajów i Karakorum Jerzego Kukuczki:
1. Lhotse (8501 m) — 04. 10. 1979, drogą klasyczną, z Adrzejem
Czokiem, Andrzejem Heinrichem i Januszem Skorkiem.
2. Everest (8848 m) — 19. 05. 1980, nowa droga południowo-zachodnim
filarem, z Andrzejem Czokiem.
3. Makalu (8481 m) — 15. 10. 1981, nowa droga północno-zachodnią
i północną granią, samotnie.
4. Broad Peak (8051 m) — 30. 07. 1982, drogą klasyczną w stylu
alpejskim, z Wojciechem Kurtyką.
Broad Peak (8051 m) po raz drugi — 17. 07. 1984, trawersowanie
w stylu alpejskim, z Wojciechem Kurtyką.
5. Gasherbrum II (8034 m) — 01. 07. 1983, nowa droga (wschodnia
grań) w stylu alpejskim, z Wojciechem Kurtyką.
6. Gasherbrum I (8080 m) — 23. 07. 1983, nowa droga w stylu
alpejskim, z Wojciechem Kurtyką.
7. Dhaulaghiri (8167 m) — 21. 01. 1985, I wejście zimowe,
bez tlenu, z Andrzejem Czokiem.
8. Cho Oyu (8201 m) — 15. 02. 1985, wejście zimowe południową
ścianą, z Zygmuntem Andrzejem Heinrichem.
9. Nanga Parbat (8126 m) — 13. 07. 1985, nowa droga (filar
południowo-wschodni), z Carlosem Carsolio, Zygmuntem Heinrichem
i Sławomirem Łobodzińskim.
10. Kangchendzönga (8586 m) — 11. 01. 1986, I wejście zimowe,
od południowej strony, z Krzysztofem Wielickim.
11. K2 (8611 m) — 08. 07. 1986, nowa droga (środkowym filarem
południowej ściany), z Tadeuszem Piotrowskim, który zginął w czasie
zejścia.
12. Manaslu (8156 m) — 10. 11. 1986, nowa droga w stylu alpejskim,
z Carlosem Carsolio i Arturem Hajzerem.
13. Annapurna (8091 m) — 03. 02. 1987, I wejście zimowe,
od północnej strony, z Arturem Hajzerem.
14. Shisha Pangma (8027 m) — 18. 09. 1987, nowa droga w stylu
alpejskim (zachodnia grań), z Arturem Hajzerem.
