Zasady uczestnictwa:

Celem kursu skałkowo-taternickiego jest kompleksowe szkolenie wspinaczkowe od podstaw do wspinaczek tatrzańskich w jednym cyklu. Przygotowuje do samodzielnego i bezpiecznego uprawiania wspinaczki w górach pozbawionych pokrywy śnieżnej. Ukończenie kursu i zdanie egzaminu uprawnia do otrzymania karty taternika.

Osoby niepełnoletnie mogą być szkolone po uzyskaniu pisemnej zgody podpisanej przez rodziców (prawnych opiekunów).

Forma zajęć: kurs składa się z wykładów, zajęć praktycznych i wspinaczek, zgodnie z załączonym wykazem. Program realizowany jest w skałkach i w górach (podział czasu – do uznania instruktora). Przynajmniej połowa wspinaczek górskich musi odbywać się w Tatrach, a pozostałe mogą być zrealizowane w innym rejonie o charakterze wysokogórskim. Zajęcia z autoratownictwa mogą odbywać się w terenie skałkowym.

Czas trwania: kurs powinien obejmować przynajmniej 16 dni zajęć w terenie (w tym 9 dni wspinaczkowych w górach).

Ilość szkolonych: na jednego instruktora do trzech osób.

Prowadzący: instruktorzy PZA – taternictwa i alpinizmu.

Absolwent otrzymuje zaświadczenie o ukończeniu kursu zgodnie z programem PZA, podpisane przez instruktora oraz kierownika kursu (jeśli kurs był organizowany przez klub lub szkołę wspinaczkową).

Warunkiem zaliczenia kursu jest opanowanie wymienionych w programie umiejętności praktycznych.

Organizator ma obowiązek wręczyć każdemu uczestnikowi program kursu, w celu umożliwienia klientowi kontrolowania jakości świadczonej usługi.

Treść zajęć

Tematy wykładów

1. Sprzęt i wyposażenie wspinacza: demonstracja i zapoznanie z działaniem całości sprzętu do wspinaczki letniej oraz innych elementów wyposażenia, zakres zastosowań, wady i zalety poszczególnych elementów.

2. Asekuracja:

– teoria asekuracji – różne rodzaje asekuracji, siły działające w układzie asekuracyjnym;

– obsługa przyrządów asekuracyjnych, zachowanie na stanowisku;

– stanowiska – budowa różnych typów stanowisk, stanowiska dolne, górne i pośrednie;

– prowadzenie wyciągu – taktyka prowadzenia wyciągu, prowadzenie jedno- i dwutorowe, łączność w zespole, specyfika prowadzenia w terenie kruchym, prowadzenie na trawersach, asekuracja w zejściu;

– asekuracja na lodowcach i specyfika wspinaczki zimowej (opcjonalnie) – uzmysłowienie odrębności i trudności działania w górach lodowcowych oraz w zimie.

3. Operacje linowe, autoratownictwo:

– zjazdy – budowa stanowisk zjazdowych, czynności przy wykonywaniu serii zjazdów, różne sposoby zjazdu i asekuracji w zjeździe, przejazd przez węzeł;

– wychodzenie po linie – różne metody wychodzenia, sytuacje wymagające wyjścia po linie, zasady poręczowania i poruszania się na poręczówkach;

– autoratownictwo w wypadkach związanych z odpadnięciem – nawiązanie kontaktu z poszkodowanym, metody uwalniania się asekurującego od ciężaru wiszącego partnera (przeniesienie ciężaru na stanowisko), sposoby dotarcia do poszkodowanego, metody opuszczania i zjazdu z rannym (w tym opuszczanie na związanych linach) oraz metody podciągania;

– pierwsza pomoc – udzielanie pierwszej pomocy z uwzględnieniem specyficznych sytuacji wypadków górskich;

– udział w akcjach ratunkowych – zachowanie w sytuacji usłyszenia sygnału pomocy, zasady współpracy z pogotowiem górskim, zasady zachowania się w akcji z użyciem śmigłowca.

4. Formacje skalne.

5. Taktyka:

– niebezpieczeństwa gór i wspinania – z naciskiem na występujące latem, niebezpieczeństwa zimowe i gór lodowcowych tylko w zakresie podstawowym; zachowanie się w sytuacjach awaryjnych związanych z załamaniami pogody; zagrożenia występujące w skałkach;

– strategia i taktyka: planowanie sezonu wspinaczkowego, wybór celów i dróg; zaplanowanie drogi podejścia, wariantów drogi, wycofów, drogi powrotu; dobór partnera; dobór sprzętu, wyposażenia itp.

– biwakowanie – biwak planowany i nieplanowany, biwaki zimowe tylko w zakresie podstawowym;

6. Style wspinania, skale trudności; rejony wspinaczkowe w Polsce.

7. Topografia i orientacja w terenie górskim:

– orientacja w górach – metody nawigacji w górach z wykorzystaniem mapy, kompasu i GPS;

– przewodniki i korzystanie z nich – główne typy przewodników, korzystanie ze schematów i opisów dróg ze szczególnym uwzględnieniem przewodnika WHP;

– topografia szczegółowa rejonu działania – piętra doliny, drogi podejść i zejść, przebieg ważniejszych dróg wspinaczkowych w ścianach i sposoby wycofania się z nich;

– najważniejsze rejony wspinaczkowe Tatr Polskich i Słowackich – ogólne omówienie ich charakterystyki z uwzględnieniem bazy noclegowej i szlaków turystycznych.

8. Etyka, organizacja, przepisy, historia:

– normy etyczne obowiązujące w środowisku wspinaczy, zagadnienia ochrony przyrody;

– formy uprawiania wspinaczki, formy organizacyjne wspinania; zasady uprawiania wspinaczki w Polsce, system szkolenia;

– przepisy regulujące uprawianie taternictwa – przepisy TPN, TANAP, PZA;

– historia alpinizmu i taternictwa – opcjonalnie.

Zajęcia praktyczne

Muszą zostać wyuczone następujące umiejętności:

– wiązanie się liną z zastosowaniem uprzęży i bezpośrednio;

– praktyczna znajomość węzłów: kluczka, ósemka, taśmowy (równoległy), podwójny zderzakowy, półwyblinka, wyblinka, flagowy, prusik, bloker, stoper taśmowy; zwijanie liny;

– dobieranie sprzętu do konkretnej drogi i poprawne noszenie go;

– samodzielne zakładanie punktów asekuracyjnych (kostki, kostki mechaniczne itp.);

– wykorzystanie punktów stałych i punktów naturalnych;

– wbijanie i wybijanie haków;

– łączenie punktów asekuracyjnch;

– budowanie stanowisk do wędki;

– budowanie stanowisk asekuracyjnych dolnych, górnych i pośrednich;

– obsługa 2 przyrządów asekuracyjnych w zakresie podawania, wybierania, hamowania liny oraz jej blokowania i odblokowania; przyrządy: kubek (dowolny rodzaj) lub płytka oraz półwyblinka z karabinkiem HMS; opcjonalnie dodatkowo grigri;

– asekuracja poprzez ciało;

– właściwe rozmieszczanie punktów przelotowych;

– prawidłowe prowadzenie liny jednożyłowej i dwużyłowej;

– przewiązywanie liny przez ring zjazdowy; zdejmowanie ekspresów podczas opuszczania;

– zakładanie stanowisk zjazdowych;

– przygotowanie liny i sprzętu do zjazdu;

– zjazd w przyrządzie wysokim i niskim wraz z odpowiednią autoasekuracją;

– zjazd ze stanowiskiem pośrednim;

– rozwiązywanie prostych sytuacji awaryjnych w trakcie zjazdu;

– wychodzenie po linie (prusikowanie);

– opuszczanie partnera na linie;

– uwalnianie się na stanowisku od ciężaru wiszącego partnera;

– łączenie lin pod obciążeniem i przepuszczanie węzła przez karabinek (najprostszą metodą);

– zwózka partnera w wysokim przyrządzie;

– wyciąganie partnera – przynajmniej jedną metodą (metoda U, flaszencug lub przeciwwaga);

– technika wspinania: wykorzystanie chwytów i stopni, ustawienia ciała – pozycja frontalna i boczna, wspinaczka statyczna i dynamiczna;

– zapoznanie z różnymi formacjami skalnymi i optymalnymi technikami ich pokonywania;

– korzystanie z literatury, sporządzanie opisów dróg, szkiców, mapek, planów taktycznych.

Obowiązuje przeprowadzenie treningu asekuracji na zrzutni.

W skałkach należy przekazać zasady bezpieczeństwa podczas bulderingu i metody podtrzymywania (asekuracji) bulderującego.

Wspinaczki

Wymagane jest minimum 16 dni zajęć terenowych (w tym przynajmniej 9 dni wspinaczkowych w terenie górskim). W górach zrealizowane mają być następujące punkty programu:

– droga prowadząca granią – w tym fragmenty z asekuracją lotną;

– droga prowadząca kominem;

– droga prowadząca ścianą;

– schodzenie drogą wspinaczkową;

– minimum 3 drogi co najmniej 10 wyciągowe;

– drogi o trudnościach IV w skali UIAA oraz sprawne prowadzenie przez każdego z kursantów wyciągów o trudnościach co najmniej III w skali UIAA; w miarę możliwości zalecane drogi o wyższej klasie trudności;

– poznawanie wycofów ze ścian w terenie;

– wycofywanie się ze ściany serią zjazdów w ilości umożliwiającej przećwiczenie głównych metod zjazdu (przyrząd wysoki i niski); zalecany zjazd ze stanowiska samodzielnie skonstruowanego przez kursantów w oparciu o stałe punkty;

– wspinaczka na szczyt leżący poza otoczeniem doliny, w której odbywa się zasadnicza część szkolenia (z uwzględnieniem aspektów topograficznych);

– wspinaczki z zastosowaniem liny dwużyłowej;

– ćwiczenia autoratownictwa w terenie w zakresie j.w.

Opcjonalnie:

– wspinaczki techniką sztucznych ułatwień;

– biwakowanie w górach.

– wspinaczki nocą.