9 listopada br. w Ciężkowicach odbyło się spotkanie „Turystyka wspinaczkowa na terenach cennych przyrodniczo” organizowane przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Krakowie w ramach projektu „Ochrona lichenoflory i brioflory rezerwatu przyrody Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach”. Uczestniczyli w nim przedstawiciele Inicjatywy Środowisk Wspinaczkowych „Nasze Skały”.
Spotkanie to było kolejnym etapem rozmów dotyczących udostępniania rezerwatu Skamieniałe Miasto dla różnych form turystyki. Przypominamy, że w styczniu 2012 roku odbyła się wizja lokalna w rezerwacie (naszeskaly.pl/Nasze Skały starają się o Skamieniałe Miasto w Ciężkowicach), w której uczestniczyli przedstawiciele IŚW „Nasze Skały”, wspinacze z MKS „Tarnovia” oraz przedstawiciele RDOŚ Kraków i gminy Ciężkowice. W marcu złożyliśmy oficjalny wniosek do RDOŚ o udostępnienie rezerwatu dla bulderingu (naszeskaly.pl/Nasze Skały w Skamieniałym Mieście – dalsze działania). Następnie, w połowie kwietnia, odbyło się posiedzenie Regionalnej Rady Ochrony Przyrody, na której przedstawiciele „Naszych Skał” prezentowali ten wniosek. Dyskusja na posiedzeniu była wyjątkowo burzliwa, a sprawa wzbudziła kontrowersje w środowisku naukowców (naszeskaly.pl/IŚW „Nasze Skały” na posiedzeniu RROP w sprawie „Skamieniałego Miasta” ).
Na spotkaniu 9 listopada wygłoszono kilka referatów – omówiono m.in. cele ochrony rezerwatu oraz zagrożenia dla jego funkcjonowania, a także zagadnienia związane z ruchem turystycznym w rezerwacie. Ciekawą prezentację, dotyczącą flory mchów i porostów Skamieniałego Miasta, przedstawił dr Ryszard Kozik z Instytutu Biologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. W roli prelegentów wystąpili też wspinacze – dr Wacław Sonelski z Zakładu Turystyki Aktywnej i Przygodowej AWF Katowice oraz Michał Szymański z firmy „Monolit”.
Najważniejszą częścią spotkania była dyskusja dotycząca możliwości udostępnienia rezerwatu dla bulderingu. Wzięli w niej udział pracownicy RDOŚ Kraków i Zespołu Parków Krajobrazowych województwa Małopolskiego oraz przedstawiciele wspinaczy – Mariusz Biedrzycki i Miłosz Jodłowski z IŚW „Nasze Skały” oraz Tomasz Oleksy i Tomasz Mazur z MKS „Tarnovia”. Uczestnicy dyskusji podkreślali silny konflikt wartości – rezerwat Skamieniałe Miasto jest jednym z najcenniejszych rezerwatów przyrody w Polsce południowej, a jednocześnie jest to najważniejszy rejon bulderowy w polskich Karpatach. Zastanawiano się też, jak pogodzić ochronę mchów, porostów i struktur geologicznych z uprawianiem bulderingu. Kontrowersje wzbudził temat wybudowania ścianki wspinaczkowej (w postaci parku bulderowego), jako alternatywy dla wspinania w rezerwacie. Przedstawiciele wspinaczy wykazali, że taka inwestycja, zamiast ograniczyć ruch wspinaczkowy wyłącznie do sztucznych obiektów w Ciężkowicach, może przyczynić się do wzrostu popularności wspinania w rezerwacie.
Podsumowując, droga do udostępnienia Skamieniałego Miasta dla wspinaczy jest jeszcze długa. Mamy jednak nadzieję, że uda się wypracować rozwiązania pozwalające na skuteczną ochronę przyrody, a jednocześnie dopuszczające uprawianie wspinaczki. Tego typu spotkania, na których prowadzone są merytoryczne dyskusje w gronie specjalistów, są najlepszym sposobem wypracowywania kompromisowych rozwiązań. Podobne rozmowy doprowadziły do udostępnienia dla wspinaczki rezerwatów w województwie Śląskim: rezerwatu Góra Zborów oraz rezerwatu Parkowe.
Miłosz Jodłowski
Inicjatywa Środowisk Wspinaczkowych „Nasze Skały”
Miłosz Jodłowski – dr nauk o Ziemi, geograf-geoekolog, adiunkt w Instytucie Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ. Autor kilkudziesięciu prac naukowych, w tym poradnika metodycznego „Zasady dobrej praktyki w zarządzaniu ruchem wspinaczkowym na obszarach chronionych” (Kraków, 2011). Wspina się od 1998 roku, jest instruktorem wspinaczki skalnej PZA i aspirantem na kursach instruktora wspinaczki wysokogórskiej i instruktora taternictwa PZA.
Inicjatywa Środowisk Wspinaczkowych „Nasze Skały” powstała w 2008 roku przy udziale Fundacji im. Jerzego Kukuczki, Polskiego Związku Alpinizmu oraz czołowych mediów wspinaczkowych. Zajmuje się zapewnieniem legalnego dostępu do skałkowych i górskich rejonów wspinaczkowych w Polsce. W tym celu IŚW „Nasze Skały” prowadzi negocjacje ze służbami ochrony przyrody, władzami gmin oraz prywatnymi właścicielami gruntów, na których położone są skały.
