Na stronie wieloletniego redaktora naczelnego „Taternika” Józefa Nyki,
pojawił się bardzo ciekawy artykuł dotyczący historii Klubu
Wysokogórskiego w okresie gomułkowskiej odwilży.
Z świętowaniem jubileuszy na pewno przesadzamy: co „Głos Seniora”,
to jakieś
ważne stulecie. Tej jednak rocznicy nie wolno przeoczyć w żadnym razie:
jest okrągłym półwieczem wyjścia przez nasze środowisko z kryzysu
organizacyjnego, w jakim znalazło się ono w latach 1951–1956 w wyniku
narzucanych przez władze, politycznie umotywowanych reorganizacji.
Restytucja KW w grudniu 1956 r. oznaczała odzyskanie dawnej
samodzielności; pod życzliwszymi skrzydłami GKKF. Postulat przywrócenia
przedwojennej nazwy
i struktury wypłynął rok wcześniej na Plenum Sekcji Alpinizmu
na Kalatówkach.
Projekt zmian przygotowało grono wyłonione przez Prezydium Sekcji
z szeroko
ustosunkowanym Wawą Żuławskim na czele.
Po żmudnych uzgodnieniach z władzami, zwołano do Warszawy Naradę Aktywu
Sekcji Alpinizmu ZG PTTK. Odbyła się ona 8 grudnia 1956 r. w sali ZG
przy ul. Senatorskiej, wzięło w niej udział przeszło 50 delegatów sekcji
oddziałowych jak i liczne grono dawniejszych działaczy, w sumie około
100 osób. Jak podała ówczesna prasa, gorącą owacją przywitano
prof. Klemensiewicza, który rok wcześniej wrócił z emigracji. Dyskusja była
burzliwa, nazbierało się bowiem problemów. Najważniejszą konkluzję
stanowiła jednomyślna decyzja o rozwiązaniu Sekcji Alpinizmu PTTK-GKKF
i powrocie do utraconej suwerenności.
Na dzień następny (9 grudnia) przewidziano Walny Zjazd Delegatów.
Przyjęli oni przygotowany statut i formalnie przywrócili do życia Klub
Wysokogórski. Miał on wówczas ok. 1000 członków, 16 kół terenowych
i 5 sekcji taternictwa jaskiniowego. Prezesem został główny architekt
odnowy,
Wawrzyniec Żuławski (dotąd przewodniczący Sekcji Alpinizmu),
w skład
prezydium weszli jako wiceprezesi Adam Dobrowolski, Jerzy Hajdukiewicz
i Zdzisław Kozłowski, jako sekretarz Andrzej Zawada (zastępca
Ryszard Karpiński) i Jan Staszel w roli skarbnika
(od roku 1957 zastąpiony przez Wojsznisa).
Tak się złożyło, że z całego tego grona nie żyje już nikt. Członkami
zarządu zostali Paweł Czartoryski, Jan Długosz, Antoni Janik, Kazimierz
Kowalski, Tadeusz Nowicki, Ryszard W. Schramm, Roman Śledziewski, Marek
Stefański, Zofia Strumiłło. Do prac w Komisji Rewizyjnej i Sądzie
Koleżeńskim włączyli się starsi działacze, m.in. Bolesław Chwaściński,
Justyn Wojsznis, Jerzy Maślanka, Stanisław Groński, Tadeusz Orłowski.
Nie było w całym nowym składzie Witolda H. Paryskiego ani czynnego dotąd
w zarządach Zdzisława Dziędzielewicza. Zjazd anulowł klasyfikację sportową,
siedzibą Klubu uczyniono Warszawę, „Taternika” przeniesiono z Zakopanego
do Krakowa, stanowisko redaktora powierzając Janowi K. Dorawskiemu
(choć faktycznie został nim Antoni Wala).
Ważne dla rozwoju alpinizmu novum stanowił sposób finansowania Klubu:
podstawą była dotacja GKKF, a na sport rząd wtedy grosza nie szczędził.
Opieka resortu sportu ułatwiała też wyjazdy zagraniczne, choć jeśli chodzi
o Alpy, pierwsze lody pękły już wiosną 1956 roku. Odzyskanie osobowości
prawnej umożliwiło klubowi powrót w szeregi UIAA. Starannie przygotowany
schemat organizacyjny KW sprawdził się w całości, tak samo jak statut,
który z niewielkimi zmianami dotrwał do roku 1974.
Przewidziane w planie komisje robocze utrzymały się po części do dzisiaj!
Taternictwo uwolniło się od opieki PTTK, ale więzi nie zostały zerwane.
Walny Zjazd podjął uchwałę, w której uznaje PTTK za bratnią organizację
i zobowiązuje nowy ZG KW do nawiązania rozmów z ZG PTTK i jego Komisją
Turystyki Górskiej „w celu szczegółowego ustalenia form dalszej
współpracy”.
Niestety, Żuławski pełnił swój urząd tylko 8 miesięcy; po jego tragicznej
śmierci 18 sierpnia 1957 r. obowiązki prezesa powierzono Tadeuszowi
Orłowskiemu, a w skład zarządu włączono Zbyszka Skoczylasa. Siedzibę KW
wiosną przeniesiono
(znowu na krótko) z ul. Senatorskiej do lokalu przy Al. Ujazdowskich 22.
O personalnych wynikach Zjazdu poinformował „Taternik” 1/1957 s. 1–2,
jednak całość historycznego spotkania nie doczekała się omówienia.
Józef Nyka
Źródło: http://www.nyka.home.pl
