W sobotę, 23 listopada 2013 r. w Podlesicach odbyło się spotkanie pt. „Etyka i zasady we współczesnym alpinizmie” zorganizowane przez Polski Związek Alpinizmu i redakcję „Taternika”. Spotkanie tylko z nazwy nawiązywało do Szczytu Gliwickiego z 1987 r., ponieważ przybrało formę pracy nad konkretnymi zagadnieniami dotyczącymi wypraw w góry wysokie i najwyższe.
65 osób – przede wszystkim ze środowiska himalajskiego, dzieliło się doświadczeniem, spostrzeżeniami i przemyśleniami na tematy związane z działalnością w górach. Celem była weryfikacja i usprawnienie procedur bezpieczeństwa i standardów organizacyjnych oraz etycznych stosowanych podczas wypraw w góry wysokie.
Zastanawiano się nad tym, czy środowisku, które cechuje wolność, potrzebne są takie zasady. Czy tworząc je sami siebie nie ograniczamy? Jednak pewne zalecenia powinny być wypracowane, by – w sytuacjach trudnych, kryzysowych, móc się do nich odwołać. Zresztą takie właśnie praktyki dotyczące wielu dziedzin działalności górskiej stosuje UIAA – International Mountaineering and Climbing Federation, międzynarodowa organizacja, w której zrzeszony jest też PZA. Niektóre wytyczne i rekomendacje UIAA, zwłaszcza dotyczące spraw medycznych, zostały przetłumaczone na język polski i opublikowane na stronie PZA. Opracowanie zaleceń jest ważne nie tylko dla samych organizatorów i uczestników wypraw. Ich przygotowania oczekują także instytucje, które wspierają finansowo polskich himalaistów, jak również sponsorzy. Zwracano również uwagę, że tak wypracowane wnioski mogą przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa również podczas wypraw, które nie są organizowane w ramach PZA.
Rolę gospodarza sprawowała redaktor naczelna „Taternika” Renata Wcisło. Uczestników przywitał prezes Polskiego Związku Alpinizmu Janusz Onyszkiewicz, po nim wystąpili wiceprezes PZA Miłosz Jodłowski oraz himalaista Janusz Majer. Historię polskiej eksploracji, również w kontekście zagadnień etyki i partnerstwa w górach, przedstawił członek zarządu PZA Bogusław Kowalski. I tak została otwarta dyskusja na tematy związane z ogólnie rozumianą etyką w alpinizmie. Wymieniono wiele poglądów odnosząc się do przykładów z historii, jak też do sprawy Broad Peak.
Jednak to był dopiero wstęp do pracy w grupach roboczych, na które w dalszej części spotkania podzielili się uczestnicy.
Pierwsza grupa, której przewodzili Jerzy Natkański i Piotr Pustelnik, zajmowała się zagadnieniami związanymi z przygotowaniem i kierowaniem wyprawą. Podejmowano takie kwestie jak: kryteria naboru, przygotowanie uczestników, wyposażenie, komunikacja radiowa, hierarchia decyzyjna, procedury, strategia i taktyka.
Grupa druga, w której moderatorami był Ludwik Wilczyński i Bogusław Kowalski, zajmowała się asekuracją, poruszaniem się w górach w terenie łatwym, niewymagającym asekuracji, partnerstwem w górach najwyższych, wpływem jasno określonych zasad współdziałania oraz kierowania na relacje partnerskie i zachowaniem w sytuacjach kryzysowych.
Trzecia grupa, moderowana przez Renatę Wcisło i Jagodę Mytych, zajmowała się sposobem relacjonowania wypraw przez media i dokumentowania działalności górskiej przez wspinaczy. Mowa była o komunikacji wewnątrz środowiska, konsultacjach środowiskowych i współpracy z mediami, o etyce w mediach, zarządzaniu w sytuacjach kryzysowych, rzetelności sprawozdań i dokumentacji wyprawowej. Rozmawiano też o procedurach dotyczących przygotowania raportu po wypadku na Broad Peak i trybie jego ogłoszenia. W ostatnim etapie pracy trzeciego zespołu uczestniczył prof. Jacek Hołówka, wybitny filozof i etyk. Grupa ta postanowiła kontynuować swoją pracę po zakończeniu spotkania, ponieważ uznała, że wielu zagadnień ze względu na brak czasu i wagę tematów nie udało się przepracować.
Po zakończeniu prac w grupach, w ostatniej części zjazdu, wystąpił prof. Jacek Hołówka z wykładem pt. „Obowiązek wzajemnej troski podczas wyprawy wysokogórskiej”, zaś moderatorzy zespołów roboczych przedstawili sprawozdania i wnioski.
To nie koniec, ale tak naprawdę początek pracy nad wspominanymi tematami. Takie spotkania są potrzebne – ze względu na dzielenie się opiniami, doświadczeniami, konsultacje w środowisku i wspólną pracę nad istotnymi zagadnieniami w górach.
Być może, jak sugerowali niektórzy uczestnicy zjazdu, podobne spotkania i prace w grupach mogłyby się odbywać regularnie.
Spotkanie trwało 10 godzin, a właściwie jeszcze dłużej – bo wielu uczestników wzięło udział w wieczornej imprezie integracyjnej. Szeroka relacja z wydarzenia wraz z materiałami uzupełniającymi zostanie opublikowana w kolejnym, specjalnym wydaniu „Taternika”, którego tematem będzie „Etyka i zasady we współczesnym alpinizmie”.
Gospodarze zjazdu – Polski Związek Alpinizmu i redakcja „Taternika”, dziękują wszystkim uczestnikom za udział w spotkaniu i zaangażowanie w pracę grup roboczych. Mimo różnych zdań i poglądów na wiele trudnych tematów spotkanie przebiegło w atmosferze współpracy i partnerstwa, atmosferze, jakiej wszyscy życzylibyśmy sobie na wyprawach i po powrotach z nich.
