wróć
Polski Związek Alpinizmu
Aktualności > Aktualności - Tatry > Relacja z dyskusji o planie ochrony TPN

Relacja z dyskusji o planie ochrony TPN

Opublikowano: 31-05-2015; 11:52 przez mteg

W sobotę 23.05.2015, w ramach XVIII Walnego Zgromadzenia Delegatów odbył się panel dyskusyjny w sprawie projektu nowego planu ochrony Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Nowy plan ochrony będzie swoistą „konstytucją” Parku, która ustali ramy jego funkcjonowania na wiele lat do przodu. Nasze środowisko jest żywotnie zainteresowane pracami nad tym ponad 1000-stronicowym dokumentem, gdyż od jego ostatecznej zawartości zależy przyszłość naszego dostępu do ścian, jaskiń i terenów narciarskich w Tatrach.



Spotkanie było pierwszą od dawna okazją do szerszego przedyskutowania stanowiska PZA w dialogu z Tatrzańskim Parkiem Narodowym. Ze strony PZA dialog ten prowadzą od roku 2013 przede wszystkim Ditta Kicińska, Piotr Xięski, Andrzej Ciszewski i Miłosz Jodłowski, który otworzył panel, rozpoczynając od prezentacji ram prawnych dotyczących ochrony i udostępniania przyrody w parkach narodowych.



Przedstawiciele władz PZA omówili historię prac nad nowym planem ochrony, skrótowo relacjonując przebieg najważniejszych spotkań. Wyjaśniali przy tym uczestnikom panelu powody przyjęcia takiej a nie innej strategii negocjacyjnej przez zespół PZA. Część dyskutantów, wśród nich szczególnie koledzy z Klubu Wysokogórskiego Warszawa, miało bowiem wątpliwości co do przyjętego przez nas kursu.



Warto wiedzieć, że od kilku lat jako PZA czynimy starania, aby środowisko wspinaczkowe było postrzegane przez instytucje chroniące przyrodę jako rzetelny partner. Staramy się przekonać dyrekcje parków narodowych czy rezerwatów przyrody, że choć oczywiście przede wszystkim interesuje nas sportowe korzystanie z gór, skał i śniegu, to jednak jesteśmy również miłośnikami przyrody, świadomymi konieczności jej ochrony. Nie negujemy faktu, że wspinaczka ingeruje w środowisko naturalne, jak zresztą każda aktywność człowieka. Chcemy jak najszerszego udostępnienia dla nas Tatr, ale nie chcemy, aby bliskie nam ściany i doliny zostały przez nas samych zadeptane. Chcemy wspólnie z instytucjami chroniącymi przyrodę wypracowywać kompromis między udostępnianiem przyrody a jej ochroną.



Jednym z elementów tej strategii jest zaangażowanie po stronie PZA specjalistów w zakresie oddziaływania taternictwa na przyrodę. Stąd też wziął się pierwszoplanowy udział Miłosza Jodłowskiego z KS Korona Kraków w kontaktach z TPN z PZA w ostatnich latach. Miłosz Jodłowski jest zrzeszony w PZA od 1998 roku, jest instruktorem PZA i wspina się od wielu lat w skałach i w Tatrach. Jednocześnie, jako naukowiec zawodowo zajmuje się wpływem wspinaczki na przyrodę oraz rozwiązaniami organizacyjnymi godzącymi wspinanie i turystykę z ochroną przyrody.



Zespół negocjacyjny PZA nieraz musi zasiadać do stołu ze zdecydowanymi przeciwnikami wspinania. W przeszłości nasz głos był nieraz zupełnie pomijany przy tworzeniu przepisów dotyczących zasad udostępniania rezerwatów przyrody, a nasze skargi zbywano stwierdzeniem, że jako sportowcy, o ochronie przyrody nie mamy żadnego pojęcia. Jednak posiadanie w naszym zespole autora specjalistycznej książki o zarządzaniu ruchem wspinaczkowym na obszarach chronionych wytrąca argumenty największym oponentom PZA, którzy chcieliby w ogóle wyeliminować nas z dyskusji.



Powyższe założenia strategiczne przekładają się na konkretne działania PZA wokół projektu planu ochrony. Od roku 2013 wielokrotnie braliśmy udział w spotkaniach z TPN, ale i przede wszystkim z firmą Krameko, w której Park zamówił przygotowanie dokumentu. Na skutek naszych zabiegów, do projektu planu ochrony wprowadzone zostały nowe tereny wspinaczkowe, takie jak północna ściana Giewontu czy Wielka Turnia. Rozszerzono również listę udostępnionych jaskiń. Samo wprowadzenie tych zapisów do wczesnej wersji projektu nie zagwarantowało jednak nam, że wejdą one w życie. Projekt planu podlega bowiem ciągłym rewizjom, poprawkom, a ostatnio nawet niezależnym recenzjom.



W toku prac nad planem lista miejsc udostępnionych do działalności taternickiej zmieniła się znowu na naszą niekorzyść. Jesteśmy jednak w regularnym kontakcie z władzami TPN. W wielu kluczowych dla wspinaczy kwestiach już udało się nam osiągnąć porozumienie z Parkiem. Status funkcjonowania obiektów bazy taternickiej wydaje się nareszcie stabilny, zarówno w przypadku Betlejemki, jak i obozowiska taternickiego na Polanie Szałasiska. To duży postęp, bo przez długie lata działanie tych obiektów było ograniczane krótkoterminowymi umowami z perspektywą nieodległej ich likwidacji.



W myśl naszej strategii dialogu, zadeklarowaliśmy, że w zamian za utrzymanie korzystnych dla nas zapisów o rozszerzeniu dostępnych nam terenów, jesteśmy skłonni zgodzić się na pewne ustępstwa. Chodzi konkretnie o wprowadzenie do planu ochrony nieco dla nas niewygodnych, ale racjonalnych z punktu widzenia ochrony przyrody rozwiązań ograniczających nasz wpływ na przyrodę. Wychodzimy z założenia, że preferujemy jako środowisko wspinaczkowe uzyskać do Tatr Zachodnich dostęp choćby i z pewnymi zastrzeżeniami, dotyczącymi na przykład terminów udostępnienia czy ilości równocześnie wspinających się osób, niż nie uzyskać go wcale.



Wkrótce rozpocznie się w TPN kolejna runda prac nad tekstem planu ochrony. Status quo dotychczas udostępnionych obszarów jest w projekcie planu ochrony zapewniony. Nasze wnioski skupiają się wokół przywrócenia możliwości legalnego wspinania w rejonie Żabiego Niżniego, Grani Apostołów oraz udostępnienia dla działalności taternickiej ścian w Tatrach Zachodnich i dolinkach reglowych. Otrzymaliśmy od TPN zapewnienie , że nasi przedstawiciele zostaną zaproszeni do udziału w dalszych pracach nad planem. Mamy nadzieję, że nasza dotychczasowa polityka sprawdzi się i uda się nam osiągnąć z Parkiem zadowalający nasze środowisko kompromis, szczególnie w zakresie udostępnienia do wspinania nowych terenów Parku.



Niezależnie od tego, przed samym wejściem w życie plan będzie podlegał konsultacjom społecznym, podczas których nadal na drodze administracyjnej będziemy mogli walczyć o uwzględnienie naszych postulatów.



Wszystkich zainteresowanych szczegółami tej dyskusji prosimy o odrobinę cierpliwości i o sięgnięcie do zapisu spotkania w protokole z Walnego Zgromadzenia kiedy jego opracowanie zostanie ukończone. Dziękujemy uczestnikom za udział w panelu i za przekazane nam podczas dyskusji uwagi. Zachęcamy przy tym większą ilość klubów do udziału w tego rodzaju debatach organizowanych przy okazji Walnych Zjazdów Delegatów. My też uważamy, że debaty te są dużo mniej atrakcyjne, niż spędzenie dnia w górach czy w skałach. Są jednak co jakiś czas potrzebne dla wspólnego dobra naszego środowiska.


Przy okazji zapraszamy też wszystkich zainteresowanych do udziału w pracach w Komisji Tatrzańskiej. Kadencja Zarządu, a więc i członków tej komisji będzie trwała już tylko rok. Być może dla osób aktywnych, rozważających kandydowanie do Zarządu, jest to dobra okazja do zaznajomienia się z realiami „spraw tatrzańskich” w PZA.





W imieniu Zarządu PZA,

Piotr Xięski

Ditta Kicińska

Partnerzy