Leoganger Steinberge 2024 – sprawozdanie z wyprawy jaskiniowej

Wyprawę Leoganger Steinberge 2024 rozpoczynamy pod koniec lipca. Kolejne lata pokazały, że to najlepszy termin pod kątem stanu śniegu w masywie. W związku z planowaną eksploracją w najwyższej części kotła Nebelsbergkar (Ebersbergkar), bazę zakładamy jak poprzednich latach na wysokości 2300 m n.p.m., pomiędzy najwyższymi otworami Systemu Lamprechtsofen (PL1992/2 oraz CL-3).

Głównymi celami eksploracji w 2024 roku były jaskinie Furkaschacht i Sezonowana. Pierwsza z nich, eksplorowana od 2004 roku, jako najwyżej położona w masywie głęboka jaskinia, daje perspektywę pogłębienia Systemu Lamprechtsofen. Jaskinia Sezonowana, znajdująca się powyżej obozu, na zboczach najwyższego szczytu masywu – Birnhorn (2634 m n.p.m.) i rozwija się w części kotła, gdzie nie udało się wcześniej dotrzeć do głębokości ponad 100 m.

Zakończenie eksploracji Jaskini Furkaschacht na głębokości 421 m w 2023 roku nad kolejną studnią, zmusiło nas do założenia biwaku. W poprzednich latach nie udało się znaleźć odpowiedniego miejsca na biwak, ponieważ jaskinia rozwijała się wąskimi meandrami albo studniami z ciągami wodnymi. Biwak założyliśmy na głębokości 415 m u wylotu Galerii Pętlowej, wyeksplorowanej w 2023 roku. Problemem logistycznym, związanym z założeniem biwaku i eksploracją, jest długi czas dojścia wynikający z konieczności pokonania ciągu meandrów i ciasnych przełazów o sumarycznej długości około 300 m. Czasy przejścia do biwaków w innych jaskiniach w masywie, położonych na zbliżonej głębokości były zazwyczaj o połowę krótsze.

W czasie wyprawy zorganizowaliśmy dwie 4-dniowe akcje biwakowe w 3-osobowych zespołach. Założenie biwaku odbyło się przy pomocy 3-osobowej ekipy wspierającej. Podczas pierwszej akcji, dotarliśmy do dna Pikowej Studni, znajdującej się poniżej biwaku (-479 m). Z jej dna odchodzi ciasna szczelina rozwinięta w grubej warstwie dolomitu, ze zwężeniem na końcu, możliwym do przejścia. W szczelinie wyczuwalny jest silny ciąg powietrza, a dalej widoczna jest kontynuacja w dół. Z obszernej Pikowej Studni, o średnicy do 9 m odchodzą również ciągi boczne. Największy z nich to kontynuacja starszego piętra, rozwiniętego na kontynuacji meandra, przechodzącego w krótką galerię o zawaliskowym charakterze. W najniższej części galerii, udało się znaleźć przejście do litych rur z kryształami aragonitu i formami ze skamieniałego błota, doprowadzającymi do kaskad. Kaskady wpadają do Studni z Jeziorkiem, gdzie został osiągnięty najniższy punkt w jaskini (-484 m). Tutaj również widoczna jest warstwa dolomitu w której rozwija się bardzo ciasna szczelina najpierw w górę, później opadająca w dół, z silnym przewiewem powietrza, niestety bez możliwości dalszej eksploracji. W jeziorku, a wcześniej w galerii odchodzącej od Pikowej Studni zostały zaobserwowane 2 egzemplarze pająka o biało-czerwonej barwie i wymiarach około 5 mm. Obecność odchodów nietoperzy może wskazywać na połączenie jednego z ciągów bocznych z innym otworem. W jeziorku znaleźliśmy też obiekt biologiczny, podobny do zidentyfikowanej w 2019 roku kolonii bakterii, zaobserwowanej w jaskini Feichtnerschachthoehle w masywie Kitzsteinhorn w Wysokich Taurach. Okna w Studni z Jeziorkiem prowadzą do rur wypełnionych dużą ilością błota, wymagających częściowo odkopania, dających perspektywy znalezienia obejścia szczeliny dolomitowej.

Podczas drugiej akcji biwakowej wyeksplorowaliśmy ciąg odchodzący z rejonu dna Czerwonej Studni (od głębokości 360 m). Na dnie studni, woda wpada do piaskowego syfonu, nad którym udało się znaleźć obejście. Ciągi początkowo dość obszerne w porównaniu do innych poziomych korytarzy w tym rejonie (Zębata Galeryjka), doprowadziły do głęboko wcinającego się, ciasnego meandra z kaskadami, w którym trzeba było szukać drogi na różnych poziomach. Na jego końcu dotarliśmy do zrębu Studni Dwóch Luster. Powstała na skrzyżowaniu uskoków przestrzeń o szerokości do 12 m i głębokości ponad 30 m daje perspektywę znalezienia kontynuacji jaskini w tym rejonie. Zarówno ten ciąg, jak i szczelina dolomitowa na dnie Pikowej Studni prowadzą na północny-wschód, a w obydwu ciągach wyczuwalny jest silny przewiew.

Tegoroczna eksploracja w Jaskini Sezonowanej, odkrytej w 2021 roku, rozpoczęła się od stabilizacji zawaliskowego zrębu studni do której dotarliśmy w 2023 roku. Ze względu na jej położenie, uznaliśmy, że stanowi bardzo obiecujący cel eksploracyjny. Na przeszkodzie stały występujące lokalnie bardzo ciasne zwężenia i strefy mocno spękanej skały. W czasie wyprawy zorganizowaliśmy kilkanaście akcji, które pozwoliły na powolne posuwanie się w głąb jaskini, z jednoczesnym czyszczeniem z kamieni niestabilnych fragmentów i forsowaniem zwężeń. W czasie ostatniej akcji została osiągnięta ciasna szczelina na głębokości 182 m z możliwością dalszej eksploracji. Głównym problemem eksploracyjnym jest natomiast rozległa sala z ogromnym i niestabilnym zawaliskiem, w której należy próbować znaleźć kontynuację.

Podczas wyprawy działaliśmy również w innych mniejszych jaskiniach oraz prowadziliśmy eksplorację powierzchniową. Część eksplorowanych jaskiń daje nadzieje na znalezienie kontynuacji, choć nierzadko będzie to wymagało pokonania ciasnot lub wspinaczki.

W jaskini Furkaschacht zostało skartowane 486 m korytarzy, a jaskinia osiągnęła deniwelację 496 m (-484 m, +12 m) i długość 2004 m. W sumie podczas wyprawy zostało skartowane 691 m korytarzy.

Termin: 27.07.2024-18.08.2024

Uczestnicy: 

Kierownik wyprawy                                                             Zastępca kierownika wyprawy
Andrzej Ciszewski                                                                Michał Ciszewski