PZA4UA

Termin: 26.07.2025-17.08.2025

Uczestnicy:
1 Ciszewski Andrzej KKTJ – kierownik
2 Ciszewski Michał KKTJ – zastępca kierownika
3 Czart Marcin KKTJ
4 Berdel Bartosz KKTJ
5 Berdel Anna STJ KW Kraków
6 Dumnicka Hanna KKTJ
7 Grych Marcin KKTJ
8 Kukułka Krzysztof KKTJ
9 Nowacki Henryk KKTJ
10 Piechowiak Paulina WKTJ
11 Porębski Andrzej SDG
12 Porębski Włodzimierz KKTJ
13 Służałek Paweł TKTJ
14 Styrna Sebastian KKTJ
15 Styrna Przemysław KKTJ
16 Szozda Helena KKTJ
17 Tarnawski Dominik Speleoklub Warszawski

Wyprawę Leoganger Steinberge 2025 zorganizowaliśmy jak w poprzednich latach od
ostatniego tygodnia lipca. Zazwyczaj ten termin był wybierany ze względu na
zalegający wcześniej wysoko w masywie śnieg, jednak w tym roku okazało się, że
pokrywa śnieżna nie stanowi problemu, a stan śniegu jest najniższy w historii
wypraw. Głównym wyzwaniem na początku wyprawy było dotarcie do obozu i
założenie bazy. Obfite deszcze i mgły zmusiły nas do przesunięcia transportu
śmigłowcowego sprzętu i opóźniły prace związane z rozkładaniem bazy. Po dotarciu
do obozu, już podczas rozkładania obozu udało się sprawdzić dostępność przełazu
w Lodowym Jeziorku w Furkaschacht, który okazał się być drożny, a stan lodu w
jaskini był niski. Paradoksalnie, najwyższy otwór Lamprechtsofen (CL-3) był
całkowicie zamknięty przez korek śnieżny.
Następnego dnia po dotarciu do bazy wchodzi pierwszy zespół biwakowy do
jaskini Furkaschacht. Ze względu na uwarunkowania pogodowe, zdecydowaliśmy, że
w tym roku powinniśmy działać dwoma ekipami na zmianę. Jako główny cel
eksploracji, obraliśmy rejon Studnia Dwóch Luster (-410 m), nad którą została
zakończona eksploracja w 2024 roku. Ten ciąg dawał nadzieje na rozwój jaskini w
kierunku kotła Nebelsbergkar. Aktualnie eksplorowane, najgłębsze partie jaskini
znajdują się pod granią, blisko najwyższego wierzchołka masywu Birnhorn (2634 m) i
mogą być odwadniane w różnych kierunkach, stąd rozwój partii jaskini na zachód, w
kierunku Lamprechtsofen jest dla nas najbardziej interesujący. Po zjeździe w rejon
dna Studni Dwóch Luster, okazało się, że podobnie jak w innych studniach przy dnie jaskini, obecna jest gruba warstwa dolomitu. Od dna Studni, po pokonaniu bardzo
ciasnej szczeliny udało się dotrzeć do kaskad na głębokości 450 m, gdzie widoczna
jest kontynuacja ciągu w dół. W tym miejscu kolektorowane są dwa cieki wodne, więc
dalsza eksploracja będzie wymagała ostrożności z wodą. Podczas drugiego dnia
akcji biwakowej, mieliśmy okazję doświadczyć bardzo dużego przyboru wody. Na
szczęście wcześniejsza zmiana drogi dojścia do przodka pozwoliła uniknąć przejścia
pod ciekiem wodnym na dnie Czerwonej Studni, który zmienił się w wodospad. W
związku z tym, w drugiej części akcji biwakowej zmieniliśmy cel z dna studni
kolektorującej wodę i udało się dostać metodami wspinaczki hakowo-nitowej do okna
w Studni Dwóch Luster. Niestety, w kontynuacji wspinaczki okazało się, że ciąg od
okna kończy się ciasną szczeliną, w kierunku północno-zachodnim, w której słyszany
jest ciąg wodny, wpadający najprawdopodobniej poniżej do Studni. Możliwe, że
pokonanie szczeliny będzie istotne pod kątem poszukiwania poziomych ciągów
mogących doprowadzić bliżej rejonu kotła Nebelsbergkar.
W pierwszej części wyprawy, prowadzenie eksploracji powierzchniowej oraz
działalność w innych jaskiniach bliżej powierzchni była mocno ograniczona przez
opady i ryzyko przyborów. Po poprawie pogody, udało się między innymi dotrzeć do
wcześniej zlokalizowanego ze zdjęć otworu znajdującego się w ścianach góry
Birnhorn. Jaskinia rozpoczynająca się studnią o głębokości kilkunastu metrów,
poprowadziła przez poziomy, niski korytarz do systemu bardzo obszernych galerii,
niespotykanych wcześniej na tej wysokości. Duża ilość błota na dnie korytarzy i
kształty wskazujące na intensywny przepływ freatyczny, świadczą o genezie ciągów
w okresie, w którym dna dolin były zdecydowanie wyżej niż obecnie, a woda z wyżej
położonych gór – Wysokich Taurów, przepływała w najwyższych partiach masywu
Leoganger Steinberge. Od głównych ciągów korytarzy odchodzą również kominy,
często w kształcie owalnych lub okrągłych rur, prowadzące prawdopodobnie na
wyższe poziomy. Układ korytarzy o podobnym upadzie i znacznej długości pozwolił
zauważyć kolejny poziom galerii w masywie. Galerie w najniższej i najwyższej części
są zamulone błotem. Jaskinia nazwana Dżedajski Mondzioł po kilku dniach
eksploracji i pomiarów osiągnęła długość 664 m i deniwelację 95 m, co daje
niespotykany od wielu lat wynik dla nowej jaskini w masywie. W perspektywie dalszej
eksploracji pozostaje przejście przełazu w zawalisku na kontynuacji głównego ciągu
galerii w dół, eksploracja wielu kominów i dotarcie do wyższego poziomu jaskini oraz
możliwości przekopania namuliska na końcu galerii.
Podczas eksploracji powierzchniowej, dzięki niskiemu poziomowi śniegu,
udało się wyeksplorować jeszcze 8 innych nowych jaskiń, z których niektóre dają
perspektywy dalszej eksploracji. Jeżeli stan pokrywy śnieżnej w masywie oraz
grubość korków lodowy będzie nadal się zmniejszał, co roku będą się pojawiać nowe
perspektywy eksploracyjne w najwyżej położonej części masywu, gdzie śnieg
zawsze stanowił dużą przeszkodę w dotarciu głębie od partii przyotworowych wielu
jaskiń.
W sumie podczas wyprawy zostało skartowane 1046 m korytarzy, w tym 175
m w Jaskini Furkaschacht, która osiągnęła długość 2199 m (deniwelacja 496 m nie
zmieniła się względem roku 2024).