W dniach od 8 do 24 lipca odbyła się kolejna, jedenasta, letnia wyprawa w Góry Prokletije w Czarnogórze. Po dotarciu na miejsce, bardzo sprawnie przeprowadziliśmy transporty końmi ze wsi Vusanje u podnóża masywu na bazę górną, która znajduje się w miejscu zwanym Caf Bora.
Na początku wyprawy załatwiliśmy sprawy organizacyjne związane z pozwoleniami na działalność w Dyrekcji Parku Narodowego Prokletije oraz na policji granicznej. Po założeniu całej infrastruktury bazowej (namiot bazowy, elektrownia słoneczna, wodociąg i inne) przystąpiliśmy do działalności eksploracyjnej.
Działalność jaskiniową zaczęliśmy od ponownego czyszczenia z kruszyzny Studni Pszczółki Mai (ok. 100 m) w Jaskini Górniczej ze względu na poprawienie bezpieczeństwa. Przy okazji udało się zjechać równoległym bardziej litym ciągiem.
Następnie działalność była prowadzona w różnych jaskiniach, jak i na powierzchni. Powyżej jaskiń Górniczej i Lodowej (najgłębszych w naszym masywie) odkryliśmy Jaskinię 03 072, która osiągnęła głębokość 125 m i 265 m długości. W jaskini eksploracja nie jest zakończona i wrócimy do niej w kolejnym roku. Kolejną zbadaną studnią w tej okolicy jest Jaskinia 03 070 (Studnia Ptasia) o głębokości 36 m i długości 73 m – raczej bez większych perspektyw.
Największym zaskoczeniem dla nas była eksploracja jaskini Czarny Szlak 03 071. Otwór tej jaskini, z bardzo silnym wywiewem, został poznany w zeszłym roku pod koniec wyprawy. Jaskinia Czarny Szlak w większości poznanych partii jest rozwinięta horyzontalnie. W jej początkowych partiach została odkryta duża sala o długości około 80 m, szerokości dochodzącej miejscami do 35 m i kilkunastu metrach wysokości (w Sali znajdują się 3 duże kominy, które wydają się być obiecujące). Sala została nazwana Salą Grażyny na cześć naszej tragicznie zmarłej Koleżanki klubowej Grażyny Milewskiej. W jaskini Czarny Szlak udało nam się skartować ponad 600 m ciągów poligonowych. Głębokość jaskini to około 60 m.
Działalność eksploracyjna była prowadzona również w jaskiniach już znanych z poprzednich lat takich jak: Smocza Jama (system Jaskini Entuzjastycznej) i Jaskinia Górnicza. W Smoczej Jamie niestety nie odnieśliśmy większych sukcesów. Najbardziej perspektywicznym problemem okazała się – dopiero pod koniec wyprawy – Jaskinia Górnicza, w której udało nam się zorganizować dwa krótkie biwaki. Na tzw. III dnie udało nam się pokonać (jak nam się wydaje) zamuloną i nie do przejścia strefę występującą równolegle na I i II dnie. Idąc za aktywnym ciągiem wodnym doszliśmy do głębokości 585 m, stając nad kolejną studnią. W tej chwili jest to najbardziej obiecujący problem na przyszły rok.
W czasie tegorocznej wyprawy skartowaliśmy około 1200 m nowych ciągów pomiarowych. Niestety krótki, dwutygodniowy okres trwania wyprawy nie pozwolił nam sprawdzić innych problemów eksploracyjnych z ubiegłych lat. Powoduje to, że na przyszły rok mamy kilka otwartych przodków, w takich jaskiniach jak: Górnicza, system 03 061-T5, system Jaskini Entuzjastycznej, 03 072, Czarny Szlak czy Lodowa. Jednocześnie mamy nadzieję, że część z wymienionych powyżej systemów jaskiniowych w przyszłości się połączy.
Wyprawa była organizowana przez Wielkopolski Klub Taternictwa Jaskiniowego i wzięli w niej udział: Krzysztof Najdek (kierownik wyprawy), Natalia Biegała, Małgorzata Borowiecka, Dominika Jankowiak, Ditta Kicińska, Adam Łada, Łukasz Marciniak, Robert Matuszczak, Norbert Skowroński, Grzegorz Sokół, Zbigniew Tabaczyński – wszyscy WKTJ, Piotr Burczyk, Andrzej Kasza, Piotr Mazur, Paweł Niziołek, Agnieszka Szrek-Burczyk – wszyscy (SŚ), Iza Pałygiewicz, (SW), Tomasz Pawłowski (STJ KW Kraków) oraz Serbowie: Aleksandar Pegan (ASAK Belgrad), Gorgana Pegan (PBL Banja Luka) i Jovan David Đorđević z PK AS Belgrad.
Chcielibyśmy podziękować Polskiemu Związkowi Alpinizmu za wsparcie finansowe oraz firmie Alpinex z Piły za sponsoring sprzętu potrzebnego do działalności kartograficznej.
Krzysztof Najdek
Fot. Adam Łada – jaskinia Czarny Szlak (Sala Grażyny)
