PZA4UA

W dniach 7–31 sierpnia 2025 roku odbyła się 24. wyprawa eksploracyjna w austriacki masyw Hagengebirge, zorganizowana przez Sopocki Klub Taternictwa Jaskiniowego, we współpracy z członkami siedmiu klubów jaskiniowych Polskiego Związku Alpinizmu: ST, KKTJ, RKG Nocek, UKA, AKG oraz SW, pod kierownictwem Marka Wierzbowskiego. Początek wyprawy upłynął pod znakiem trudnych warunków atmosferycznych – panująca susza, wysokie temperatury oraz wyjątkowo ograniczony dostęp do wody znacząco utrudniały prowadzenie działań eksploracyjnych. Mimo tych początkowych przeciwności uczestnicy wyprawy po raz kolejny odnotowali imponujące osiągnięcia: udokumentowano 2 699,47 metrów nowych korytarzy oraz rozpoczęto eksplorację w kolejnych obiektach jaskiniowych. Najważniejszym, wręcz przełomowym sukcesem tegorocznej wyprawy było połączenie Jaskini Ciekawej z Jaskinią Ciepłą, co stanowiło zwieńczenie wieloletnich poszukiwań i prac eksploracyjnych. W efekcie tych działań powstał pierwszy system jaskiniowy odkryty w
ramach naszej wyprawy – System Jaskini Ciekawej – który otwiera nowe perspektywy dla dalszych eksploracji.

System Jaskini Ciekawej
Jaskinia Ciekawa, odkryta w 2006 r., położona jest około 40 minut od bazy i stanowi obecnie największy obiekt eksplorowany podczas naszej wyprawy. Jego udokumentowana długość wynosi blisko 23 km. Mimo licznych prób, przez lata nie udało się odnaleźć drugiego
otworu tej jaskini. Jaskinia Ciepła, której otwór zlokalizowano już w 2004 roku, pozostawała niedostępna aż do 2024 roku, kiedy to wytopił się zalegający śnieżno-lodowy korek. Znajdujesię ona niecałe 10 minut od bazy, a jej eksploracja od początku zapowiadała się niezwykle
obiecująco. Już zeszłoroczne odkrycia pokazały, że pionowe ciągi Jaskini Ciepłej zmierzają w kierunku zachodnich, najbardziej oddalonych partii Jaskini Ciekawej – tam, gdzie znajduje się jej dno. Tegoroczna eksploracja skupiła się na głównym, lepiej poznanym przodku Kanionie
Lewitującym, który ostatecznie doprowadził do połączenia z Jaskinią Ciekawą. Dalsza eksploracja w tym rejonie pozwoliła na odkrycie ciągu studni: obszernej Studni z Fortepianem, a następnie Czarnej Studni oraz Studni z Turniczką. Dalej jaskinia zmienia swój
charakter – z młodych, mytych studni przechodzi w poziome, zawaliskowe i namuliskowe ciągi nazwane Gangiem Nie Ma Wymówki. To właśnie tam zjeżdżając po pochylni pełnej zaklinowanych głazów nazwanej Adrenalina na Maxa, dotarto do zachodnich partii Jaskini Ciekawej. W efekcie powstał system nazwany Systemem Jaskini Ciekawej o długość 23970,75 m oraz 671,84 m głębokości – najdłuższy system jaskiniowy w całości odkryty i eksplorowany przez polskie zespoły, wyprzedzający dotychczasową rekordzistę – System Jaskini Wielka Śnieżna. Co szczególnie warte podkreślenia, połączenie to potwierdziło dużą precyzję wcześniejszych pomiarów w Jaskini Ciekawej – na dystansie 15 km błąd pomiarowy wyniósł zaledwie 25 metrów w poziomie i 2 metry w pionie.
Eksploracja nie ograniczyła się jedynie do poszukiwania połączenia pomiędzy jaskiniami. W Jaskini Ciekawej skupiono się również na odzyskiwaniu lin i sprzętu z południowych partii jaskini. Przeprowadzono akcje deporęczowania w rejonie Studni Jednej Nocy (gdzie po wyeksploatowaniu wcześniej nie sprawdzanego meandra odkryto syfon) i Meandra Stropowego, a następnie wyniesiono sprzęt na powierzchnię. Równolegleprowadzono eksplorację w rejonie Krętej Galerii, otwierając nowe przodki.
W Jaskini Ciepłej kontynuowano działania również w ciągu studni równoległym do
ciągu głównego, położonym za Studnią z Paskiem. Odkryto tam niewielkie okienkoprowadzące do kaskadowej, mytej studni „2 razy po 7”, a za nią – obszerną, mytą Studnię z Muszlą, z której odchodzą dwa ciasne meandry oraz dwie szczeliny. W jednej z nich widoczna jest prawdopodobnie kolejna studnia, która – po pokonaniu szczeliny – możestanowić kontynuację ciągu. Co istotne, drugi ciąg zbliża się do głównego pod względem osiągniętej głębokości.

Jaskinia Kitzgrabenschacht
Jednym z głównych obiektów w którym już od lat prowadzona jest działalność eksploracyjna jest jaskini Kitzgrabenschacht. W partiach za Salką z Filarem kontynuowano działania rozpoczęte w ubiegłym roku, odkrywając nowe korytarze i pozostawiając otwarte przodki. Podjęto również kolejną próbę pokonania Syfonu Kujona – niestety, tym razem bez przełomowych rezultatów. Z kolei w partiach Suche Błota udało się dotrzeć nad krawędź studni pokrytej grubą warstwą suchego osadu, nazwanej „(at^2)/2”. Choć nie została jeszcze zjechana, szacuje się, że jej głębokość może sięgać około 60 metrów. Zakończono eksplorację bocznych ciągów w rejonie Krętej Galerii, domykając pętle pomiarowe i uzupełniając dokumentację kartograficzną. W ramach tegorocznych działań w Kitzgrabenschacht skartowano aż 1407,41 m nowych korytarzy, a głębokość jaskini zwiększono o kolejne 21,94 m. Obecnie jej całkowita długość wynosi 6437,62 m, a głębokość sięga 570,76 m.

Jaskinia 37
Słoneczna i sucha pogoda pierwszego tygodnia dała możliwość eksploracji w bardzo wrażliwej na warunki atmosferyczne jaskini 37. Akcja eksploracyjna przyniosła kolejne odkrycia za bardzo ciasnym meandrem oraz parę perspektywicznych kontynuacji na przyszłe lata. Krótka działalność w tym obiekcie zaowocowała powiększeniem jaskini do 709,71 m długości i 341,30 m głębokości.

Działalność powierzchniowa
W ramach działalności powierzchniowej, zbadano ponownie otwory odkryte w latach 80-tych przez włoskie ekipy w rejonie Pfaffenkopf, jednak nie przyniosły one znaczących odkryć. Obiektem o dużym potencjale, jest znany już od 2003 r. otwór Jaskini Willy’ego.
Eksploracja tego obiektu była możliwa dopiero od tego roku na skutek wytopienia się śnieżno-lodowego korka. Jaskinia ta kontynuuje się w dwóch kierunkach. Pierwszy, poziomy ciąg najprawdopodobniej biegnie blisko pod powierzchnią terenu i kieruje się delikatnie w górę. Posiada jednak liczne, jeszcze nie zjechane studzienki. Drugi ciąg kieruje się pochylniami w dół i przechodzi w bardzo obszerną 60 m studnię, nazwaną Studnią Sarlacca. Dno studni zablokowane jest wantami, jednak pomiędzy nimi możliwe jest zjechanie na jej dolny poziom. Odchodzi tam boczny ciąg, który jednak zasypany jest wantami. W Studni Sarlacca znajduje się kilka okien, sprawdzono jedno z nich. W kolejnych latach działalność eksploracyjna w tym miejscu będzie kontynuowana. W trakcie wyprawy skartowano 249,3 m korytarzy, a deniwelacja jaskini wynosi 118,69 m. W ramach działalności powierzchniowej zorganizowano również dwie akcje do jaskini Bergspiegelhöhle, oddalonej od bazy o 3 godziny drogi. Położenie jej na wysokości ok. 1700 m n.p.m oraz poziomy charakter dają nadzieję na odnalezienie poziomych pięter. Działalność w niej będzie kontynuowana w przyszłości.

Dziękujemy wszystkim, którzy przyczynili się do zorganizowania wyprawy: Polskiemu Związkowi Alpinizmu za wsparcie finansowe oraz Landesverein für Höhlenkunde in Salzburg za pomoc organizacyjną.

W wyprawie uczestniczyli:
Grzegorz Blok, Marta Blok, Wanda Cacha, Sylwia Dendys, Magdalena Dziurgot, Filip Filar,
Joanna Gawęska, Robert Głód, Jakub Grubba, Michał Humienik, Piotr Kopera, Joanna
Królewicz, Łukasz Kupper, Karol Makowski, Florian Małek, Rafał Mateja, Jakub Nowak,
Aleksandra Parczewska, Michał Parczewski, Radosław Paternoga, Jarosław Paszkiewicz, Asia
Piskorek, Magdalena Sitarz, Patrycja Sobolewska, Łukasz Stankowski, Marek Wierzbowski
(kierownik), Adam Władziński i Paweł Żebrowski.

Autorzy: Uczestnicy wyprawy